نمای ساختمان :
نمای ساختمان یکی از پررنگ ترین بخش های اجرایی برای احداث یک بنا می باشد که عوامل متعددی همچون شیکی ، مدرنیته ، آرامش ، عایق صوتی و حرارتی و ایمنی را در بر می گیرد و مانع از اتلاف انرژی در یک ساختمان می شود . امروزه اجرای نمای ساختمان بر اساس نوع کاربرد آن ، با استفاده از متدها و متریال های متعددی قابل پیاده سازی است . با ما همراه باشید تا نگاهی گذرا به هر یک از روش های پیاده سازی نمای ساختمان ها و مزایا و معایب آنها بپردازیم .
1) اجرای نمای آجری
نمای آجری سبب ایجاد فضایی دلنشین و زیبا می شود و به علت داشتن ضریب انتقال حرارتی پایین نقش بسزایی در ایجاد عایق حرارتی در یک ساختمان دارد . آجرهایی که در ساخت نما بکار می روند بسیار محکم و مقاوم هستند این آجرها در رنگ ها و ابعاد متعدد در کوره ها آماده می شوند و کاملا نسوز هستند . در اجرای آجرنما به شکل سنتی ، آجرها با استفاده از ملات که مخلوطی از سیمان و ماسه و آب است به هم متصل می شوند .
از جمله مزایای نمای آجری می توان به موارد زیر اشاره نمود :
- عایق صوتی ، حرارتی
- کاهش اتلاف انرژی
- حمایت از محیط زیست به دلیل داشتن ساختار طبیعی
- مقاومت و طول عمر بالا
- حفظ هویت تاریخی
معایب نمای آجری :
در گذشته برای نصب نماهای آجری سیستم اتصال دهنده دارای مشکلاتی همچون افزایش وزن ساختمان ، اتصال ناقص به دیواره های اصلی ساختمان و عدم مقاومت در برابر بحرانهای طبیعی همچون سیل و زلزله بود اما با استفاده از روش های نصب که امروزه متداول شده است معایب روش های سنتی به طور کامل از میان برداشته شده و بازدهی ساختمان هایی با نمای آجری افزایش یافته است .
2) نمای سنگی :
سنگ یکی از پرکاربردترین ابزارها برای تزیین نمای داخلی و خارجی یک ساختمان محسوب می شود که از گذشته های دور تا به امروز به وفور مورد استفاده معماران واقع گشته است . امروزه استفاده از سنگ تراورتن به دلیل داشتن تنوع طرح و رنگ توانسته در میان انواع سنگ هایی که می توان از آنها به عنوان سنگ نما بهره جست جایگاه خوبی را کسب نماید . سنگ ها توسط ملات بر روی یک بنا نصب می شوند و سطحی مسطح را برای یک ساختمان به ارمغان می آورند که با استفاده از متدهای جدید امکان پیاده سازی سنگ در زوایا و اشکال هندسی متفاوت فراهم شده است ، این روزها شاهد اجرای سنگ نماهای هخامنشی با طرح ها و اشکال متفاوت هستیم .
مزایای نمای سنگی :
- دارای ثبات رنگ است
- به هیچ عنوان آلودگی و کثیفی در نما به چشم نمی خورد .
- دارای تنوع زیاد در رنگ و جنس می باشد .
معایب نمای سنگی :
- هزینه اجرای بالایی را می طلبد .
- اجرای آن زمان بر می باشد .
- در ارتفاعات بلند به سختی اجرا می شود .
- اگر در هنگام اجرای نمای سنگی پشت کار بدرستی با ملات پر نشود پس از گذشت مدت زمانی با فاصله ای که بین سنگ و دیوار ایجاد می شود سنگ از دیواره جدا شده و فرو می ریزد و به دلیل اینکه گاهی نمی توان سنگ های مشابهی با همان سنگ را پیدا کرد ترمیم آن دچار مشکلاتی می شود ، سنگ تراورتن نسبت به سنگهای دیگر داوم بالاتری دارد .
3) نمای شیشه ای :
شیشه نیز یکی از ابزارهای تزیینی است که در احداث نمای ساختمان ها و زیباسازی آنها نقش بسزایی را ایفا می کند . استفاده از شیشه علاوه بر زیبایی می تواند نور درون ساختمان را نیز تامین کند . کیفیت شیشه و ضد عایق صوتی و حرارتی بودن آن بسیار حائز اهمیت می باشد . امروزه استفاده از شیشه های دوجداره یا سه جداره نشکن بسیار پر کاربرد بوده و اکثریت ساختمان های مدرن ، بخش وسیعی از نمای خود را به شیشه اختصاص می دهند که البته استفاده از نمای تمام شیشه ای سبب اتلاف انرژی می شود .
مزایای نمای شیشه ای :
- سرعت در اجرا
- فراهم سازی دید نمای بیرونی برای ساکنین داخل ساختمان
- قابلیت ترکیب با کلیه متریالها
- سبک و قابل ترمیم
- دارای تنوع رنگ
معایب :
- استفاده از شیشه امری اجتناب ناپذیر در بخش های متعدد یک ساختمان است اما اگر برای نمای کلی ساختمان از شیشه استفاده شود سبب مصرف زیاد انرژی می گردد .
- شیشه براحتی کثیف می شود و تمیزی و نظافت آن مشکل است .
- جزء شیشه های دو جداره ، شیشه های معمولی مقاومتی در برابر ضربه ندارند.
4) اجرای نمای کامپوزیت :
نمای کامپوزیت با استفاده از ورق های کامپوزیت اجرا می شود که این ورقها حاوی مواد ترکیبی هستند که شامل دو لایه ورق از جنس آلومینیوم و یک لایه از مواد پلی اتیلن می باشد که در کل ضخامت ورق های آلومینیومی کامپوزیت به 4 میلی متر می رسد . این ورق ها سبک هستند و لایه خارجی آنها توسط آستر آپوکسی رزین و یک لایه PVDF که رنگ را تثبیت می کند پوشانده می شود و برای محافظت از ورق ها از یک لایه فیلم استفاده می گردد که پس از نصب در محل این لایه از روی کار کنده می شود .
کامپوزیت پنل آلومینیوم را می توان با طرح سنگ یا طرح چوب پیاده سازی کرد . ورق های طرح سنگ شامل سه لایه پوشش رنگی لمینیت شده بر روی سطح آلومینیوم در طرح ها و رنگ های متنوع می باشد . ورق طرح چوب نیز قابلیت کاربرد در داخل و خارج ساختمان را دارد این ورق ها از یک لایه لمینیت شده تشکیل شده است .
مزایای ورق کامپوزیت :
- زیبایی و درخشندگی خودکار ورق های آلومینیومی
- قابلیت تمیزی خودکار
- پیاده سازی در رنگ های متنوع
- انعطاف پذیری ورقها
- اجرای سریع
- سبک
- طول عمر بالا
- عایق صوتی و حرارتی
معایب :
عدم مقاومت در برابر ضربه و فشار شدید
گروه تابلوسازی نمارنگ مقاله ای مفصل در مورد نمای کامپوزیت ارائه کرده است که در صورت تمایل می توانید آن را مطالعه کنید .
نمای کامپوزیت
5) نمای ترموود :
ترمووود یک نوع چوب فرآوری شده مقاوم است که بدلیل گذر از مراحل فرآوری در مقابل شرایط بد آب و هوایی ، حرارت و پوسیدگی کاملاً مقاوم می باشد . تیمار حرارتی چوب سبب می شود کلیه مواد مضر و رزین چوب حذف شود و باکتری های موجود در آن از بین برود و ماده ای خالص و استریل شده فراهم شود که علاوه بر نما بتوان در بخش های داخلی ساختمان نظیر پله ، سقف ، درب و پنجره ، سونا و غیره از آن استفاده نمود . علاوه بر آن ، این متریال قابل ترکیب با متریالهای دیگر نیز می باشد و جلوه مناسبی برای ساختمان به ارمغان می آورد و در کشورهای غربی کاربردهای زیادی در ساخت انواع نمای ساختمان مسکونی و انواع نمای ساختمان ویلایی دارد . ترموود از جمله پرطرفدارترین نوع نماهای چوبی است که بسیار مقاوم است و جلوه جذابی را برای ساختمان به ارمغان می آورد .
مزایای ترموود :
- نصب سریع و آسان
- ثبات و دوام در برابر ساییدگی و شرایط محیطی
- امکان برش و ایجاد مدل های قوس دار
- امکان نصب و جداسازی آسان
- نگهداری و شستشوی آسان
کسب اطلاعات بیشتر در مورد ترموود در مقاله زیر :
ترموود
6) نمای سرامیکی :
استفاده از نمای سرامیکی کاربردهای زیادی در حوزه معماری دارد ، سرامیک پرسلانی زیرمجموعه ای از تایل های سرامیکی است که نسبت به تایل های دیگر مقاوم تر است . نمای سرامیکی جزء نماهای خشک محسوب می شود و می توان از آن برای نمای ساختمان مسکونی ، نمای ساختمان اداری و یا تجاری بهره برد .
مزایای نمای سرامیکی :
- عایق مناسبی در برابر صوت ، حریق و رطوبت می باشد.
- دارای رنگ و طرح های متنوعی است.
- از پایداری و استحکام قابل توجهی در طول مدت زمان زیادی برخوردار می باشد .
7) نمای استرچ متال :
این نما شامل صفحات فلزی از جنس آهن ، آلومینیوم ، استیل ، برنج و مس می باشد . این ورق ها طی فرآیند تولید برش داده می شوند و بعد از اینکه تحت عمل کشش واقع شدند پنل هایی با نام استرچ متال یا اکسپندد متال تولید می شود . از مشخصه های فنی این صفحات توری می توان به ضخامت 2 تا 6 میلی متری با طول آزاد تولید و چشمه های آنها با اندازه های 6*4 یا 75*200 میلی متر اشاره نمود . این ورق ها دارای رنگ های متنوعی هستند و شبکه های توری کششی نسبت به تورهای مفتولی ظاهری یکپارچه و مستحکم دارند .
مزایای نمای اکسپندد متال :
- دارای چشم اندازهای متنوع
- قیمت مناسب
- سه بعدی بودن
- تنوع در رنگ و طرح
معایب :
آنچنان که باید مورد استفاده واقع نشده است .
8) نمای بایرامیکس
بایرامیکس یک نوع سیستم پوشاننده تزیینی می باشد. بایرامیکس مخلوطی از دانه های گرانیتی ، مرمر سرامیزه با تنوع رنگ و دانه بندی های متفاوت و همچنین رزین های طبیعی و مصنوعی و افزودنی های دیگر می باشد که به صورت ملات بر روی متریالهای متعدد نظیر سنگ ، سیمان ، فلز ، شیشه و پلاستیک قابل پیاده سازی می باشد و پس از خشک شدن حالتی تزیینی به خود می گیرند . این مواد دارای سختی ، مقاومت مکانیکی ، فیزیکی و شیمیایی بوده و می تواند طول عمر مفیدی به همراه داشته باشد .
مزایای نمای بایرامیکس :
- دارای رنگ های متنوع
- پیاده سازی آسان و سریع
- مقاوم در برابر شرایط نامساعد جوی
- قیمت مناسب
9) نمای منونولیت :
یکی دیگر از انواع نماها که قابل پیاده سازی در نمای ساختمان می باشد مونولیت است . مونولیت حاوی ترکیبی از ذرات سنگ گرانیت ، کوارتز و رنگ های طبیعی می باشد که در فرآیند ترکیب و تولید مونولیت از رزین روان کننده و مواد ضد اشعه ماورا بنفش بهره برده می شود .
مزایای نمای منونولیت :
- سبک بودن
- قیمت مناسب
- به دلیل دارا بودن سیلیکون و رزین اکریلیک مانع از نفوذ آب و رطوبت می شود .
- تعمیر و بازسازی آسان
- دارای دوام و عمر طولانی
- عدم پوسته پوسته شدن و ترک خوردگی
10) نمای سیمانی :
نمای سیمانی یکی از مقاوم ترین و قدیمی ترین نوع نماهای ساختمانی است که سبب افزایش استحکام یک سازه می شود و می توان به شکل زبره ، نرمه و تگری بر روی دیوارها اجرا نمود .
مزایای نمای سیمانی :
- مرقوم به صرفه
- سرعت اجرای بالا
- مقاوم در برابر شرایط محیطی
- اجرای آسان
11) نمای اتیکس :
نمای اتیکس از سه لایه عایق ، مسلح کننده و پوشش دهنده تشکیل شده است و ساختمان را از لحاظ رطوبت ، حرارت و برودت حفاظت می کند . لایه عایقی این نوع نما با استفاده از فوم پلی استایرن منبسط شده و پشم معدنی تشکیل شده است که این عایق یکی از عوامل مهم در ایجاد حفاظ سرمایشی و گرمایشی دارد و تکمیل کننده نهایی این نوع نما می تواند پوششی از چوب ، آجر لعابدار ، فلز و اندود باشد .
12) نمای مینرال :
نمای مینرال ترکیبی از سنگ های معدنی ، گرانیت ، سنگ های سفید و، مرمر به همراه پلاستر می باشد .
مزایای نمای مینرال :
- باصرفه از نظر اقتصادی
- سرعت بالا در اجرا
- سازگار با محیط زیست
- تنوع در طرح و رنگ
- مقاوم در برابر حرارت
13) نمای رومی :
برای ساخت این نوع از نما از سنگ تراورتن ، گرانیت و مرمر استفاده می شود و از قابلیت های آن می توان به ایجاد قوس ها و ستون های تزیینی بر روی نمای رومی اشاره کرد. ستون های نمای رومی به شیوه های دوریک ، یونیک و قرنتی اجرا و پیاده سازی می شوند . نمای رومی در حال حاضر بسیار پرکاربرد است و یکی از تکنیک های جذاب برای ایجاد دکوراسیون خارجی محسوب می شود .
14) نمای کنیتکس :
کنیتکس نوعی رنگ آمیزی برای ظاهر ساختمان است که از الیاف های مصنوعی و اکسید تیتان تشکیل می شود و خواص ضد آب بودن آن یکی از عواملی است که سبب پرطرفداری این نوع نما شده است .
15) نمای نانو :
نانو نوعی پوشش نامرئی است که بر روی سطوح مختلف اجرا می شود و هدف از اعمال این نوع پوشش ایمن کردن سازه ها در برابر رطوبت و خسارت های ناشی از عوامل محیطی است .
16) نمای خشک :
این نوع یکی دیگر از روش های اجرای نمای آجری است اما به جای ملات از تجهیزات فلزی همچون ریل برای اتصال آجرها استفاده می شود.
17) نمای گرانیت :
یکی از پراستفاده ترین نوع نماهای سنگی استفاده از سنگ گرانیت است و نام دیگر این نوع سنگ ، سنگ خارا می باشد . اجرای نمای گرانیت مزایای زیادی دارد که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود :
- نفوذناپذیری در مقابل آلودگی و گرد و خاک
- مقاوم در برابر باران های اسیدی و قلیایی
- مقاوم در برابر رطوبت و حرارت
18) نمای تراورتن :
یک مدل دیگر از نمای سنگی اجرای نمای تراورتن است که به دو شکل متفاوت پرشده و پرنشده اجرا می شود . از این مدل از سنگ جهت نمای داخلی و بیرونی و سنگ فرش کردن سطوح استفاده می کنند .
مزایای نمای سنگی تراورتن :
- ایجاد جلوه ای جذاب و صیغلی برای نما
- نوعی عایق صوتی و حرارتی
- روی سنگ ، حفره های ریزی وجود دارد که سبب نفوذ بهتر سیمان و خاصیت چسبندگی آن می شود
- عدم جذب گرمای خورشید و خنک ماندن همیشگی سطح
- امکان اجرای هر گونه برش کاری و صیقل دهی بالا برای این نوع نما
- دارای رنگ ثابت
- عدم جذب آلودگی و گرد و غبار
19) نمای بتنی :
بتن یکی از مواد پرکاربرد در ساختمان سازی محسوب می شود و معمولاً ترکیبی از سیمان ، آب و ماسه می باشد . با پیشرفت هایی که در حوزه ساختمان سازی حاصل شده است استفاده از بتن در نماکاری داخل و خارج نیز فراهم شده است . با ایجاد نوعی بتن به نام بتن نما یا بتن اکسپوز می توان سطحی صاف و صیقلی برای ایجاد یک نمای شیک و هموار فراهم نمود . بتن اکسپوز حاوی پنل های بتنی است که به صورت پیش ساخته و در بافت های خاکستری یا سفید مورد استفاده واقع می شود . این بتن ها به دلیل داشتن سطح صاف و صیقلی به راحتی قابل رنگ آمیزی هستند . استفاده از بتن اکسپوز علاوه بر داشتن مقاومت بالا سبب می شود که نیاز به استفاده از مصالح دیگر برای پوشش سطح کار نباشد و هزینه نما کاهش یابد .
مزایای بتن اکسپوز :
- مقاوم در برابر شرایط بد آب و هوایی
- قالب گذاری در اندازه های دلخواه
- اجرای سریع
مشخصه های فنی نمای ساختمان چیست ؟
نمای ساختمان دارای مشخصه هایی به شرح زیر می باشد :
1) عایق حرارتی : مواد و مصالح ساختمانی سبب ایجاد ضریب انتقال حرارت و ظرفیت گرمایی می شوند . انواع متریال نمای ساختمان با توجه به ویژگی های متفاوتی که دارند می توانند عملکردهای متعددی در مصرف یا اتلاف انرژی داشته باشند .
2) عایق صوتی : طراحی نمای ساختمان و استفاده از مواد و مصالح مناسب و با کیفیت می تواند به عنوان یک عایق صوتی مانع از نفوذ صوت از بیرون ساختمان به درون آن یا بالعکس شود .
3) پایداری در مقابل زلزله : استفاده از مصالح با کیفیت و رعایت اصول ساخت و ایمنی سبب ایجاد بناهایی با مقاومت بالا می شود . نما یکی از بخش های اصلی ساختمان است که می تواند سبب مستحکم شدن آن در برابر شرایط جوی و بلایای طبیعی همچون زلزله شود . برای مثال ژاپنی ها به دلیل حضور در منطقه ای پرگسل توانسته اند خانه هایی با نمای گنبدی شکل به شیوه جدید احداث نمایند که در آن ابعاد مونومرهای استایرن تا 20% افزایش یافته و در نتیجه سبب جذب اکسیژن کمتری می شود استفاده از این روش تاثیر مستقیمی بر مستحکم شدن سازه این بناها نسبت به فوم های معمولی دارد علاوه بر آن خاصیت عایق بندی آن را نیز حفظ می کند ، از دیگر ویژگی های خانه های گنبدی پلی استایرنی می توان به قابل تنظیم بودن آنها اشاره کرد .
4) مقاومت در برابر ضربه : نمای ساختمان سبب مقاوم سازی آن در برابر ضربات می شود . استفاده از مصالح نامناسب و بی کیفیت موجب ضعف در سیستم ساختمان می شود که می تواند سبب بروز عواملی همچون خوردگی و اکسید شدن ، به وجود آمدن ترک ، شکستگی و از هم گسیختگی اجزای دیوارها شود .
5) مقاومت در برابر یخ زدگی : در فصل سرما ، نمای ساختمان تاثیر مضاعفی در انتقال حرارت و ظرفیت گرمایی یک ساختمان دارد و می تواند فراهم کننده عملکرد حرارتی بالا و در نتیجه مصرف انرژی کمتر شود اما اگر از مواد و مصالح غیراستاندارد و بی کیفیت برای ساخت نمای ساختمان بهره برده شود نه تنها این عوامل اجرایی نخواهد شد بلکه سبب پودر شدن و تخریب مصالح کاربردی در نمای ساختمان می شود .
6) مقاومت در برابر آتش سوزی : به جز شیشه اکثریت متریال هایی که در بالا به آن اشاره شد همه در مقابل آتش سوزی از مقاومت بالایی برخودار هستند اما اجرای نمای کامپوزیت بهترین گزینه برای مقاوم بودن در برابر حریق می باشد .
7) انعطاف پذیر بودن : متریال هایی که در نما کاربرد دارند باید خاصیت انعطاف پذیری داشته باشند تا بتوانند پاسخگوی ایجاد اشکال هندسی متنوع که امروزه در ساخت بناهای مدرن مرسوم شده است باشد . نمای کامپوزیت یکی از نمونه های بارز برای ایجاد نمایی منعطف با هر شکل و زاویه دلخواه می باشد
8) سبک بودن مصالح : متریال های متعددی نظیر سنگ ، چوب ، شیشه و ورق کامپوزیت در ساخت نما کاربرد دارد که از میان آنها ورق های کامپوزیت بسیار سبک می باشد .
9) حکم رابط : نمای ساختمان سبب برقراری ارتباط بین محیط درون و برون یک ساختمان می شود . هنگام اجرای نمای ساختمان می بایست عواملی همچون تابش نور خورشید به داخل ساختمان و ایجاد چشم انداز از داخل ساختمان به خارج از آن مدنظر قرار داده شود .
10) زیبایی نما : بی شک نمای بیرونی ساختمان و مواد و مصالح کاربردی در دکوراسیون داخلی ساختمان است که تعیین کننده زیبایی یک بناست . افراد هنگام ورود به ساختمان با دیدن نمای بیرونی و درونی آن در مورد شیکی و زیبایی یک ساختمان نظر می دهند پس می توان چنین بیان کرد که نما معرف هنر و جلوه زیبای یک ساختمان است .
11) نمای ساختمان و شرایط محیطی : انواع نمای ساختمان مسکونی و انواع نمای ساختمان ویلایی با توجه به نوع شرایط جغرافیایی و اقلیمی کاملاً متفاوت می باشد .
12) قیمت انواع نمای ساختمان : طراحی نمای ساختمان با توجه به متریال کاربردی ، ابزار ، مواد و مصالح دارای قیمت های کاملاً متفاوتی می باشد که با توجه به نوع مصالح و متراژ نما تعیین می شود .
13) سرعت اجرا : احداث بناهای بزرگ زمان زیادی می طلبد هر چه بهره برداری از پروژه های ساختمانی زمان بیشتری به طول انجامد سبب افزایش هزینه ها و پایین آمدن ارزش پولی در بازه زمانی مشخص می شود بنابراین سرعت اجرای نما بسیار حائز اهمیت است . اجرای نمای کامپوزیت و ترموود به دلیل آماده بودن مواد و مصالح به شکلی سریع انجام می پذیرد .
14) تعمیر و تعویض : پس از طی مدت زمانی ممکن است به دلیل برخی از عوامل بخشی از نما دچار خرابی و فرسودگی شود ، این عامل سبب مخدوش نمودن کل نما می گردد در صورتی که اگر از مصالحی همچون چوب ترموود یا ورق کامپوزیت در اجرای نما استفاده شود در صورت خرابی یا از بین رفتن بخشی از آن براحتی می توان آن قسمت را تعویض یا ترمیم کرد در صورتی که اگر از متریالی همچون سنگ استفاده شود ممکن است دیگر سنگ مشابه با سنگ های قبلی نصب شده پیدا نشود و نتوان آن را آنچنان که باید مثل روز اول ترمیم نمود .